In het notariaat hebben we een belangrijke rol als poortwachter. We moeten zorgvuldig te werk gaan om witwassen en andere financiële misstanden te voorkomen. Tegelijkertijd moeten we voldoen aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), die strenge regels stelt aan het verwerken van persoonsgegevens. Deze combinatie zorgt soms voor lastige situaties in de praktijk.
De wetgeving rondom de Wwft en AVG sluit redelijk goed op elkaar aan, maar de uitvoering ervan in de dagelijkse praktijk is minder eenvoudig. Cliënten vinden het niet altijd prettig als wij doorvragen of extra onderzoek doen. Soms leidt dat tot weerstand en discussies. Toch is het noodzakelijk: hoe meer informatie wij hebben, hoe beter we onze rol kunnen vervullen.
Als een cliënt een Wwft-plichtige dienst afneemt, moeten we een cliëntenonderzoek uitvoeren. Dat is niet alleen een verplichting, maar ook een belangrijk instrument om financiële criminaliteit tegen te gaan. Naast objectieve feiten komt hier ook een subjectieve beoordeling bij kijken, afhankelijk van het beleid van het notariskantoor.
Een hulpmiddel bij onze poortwachtersrol zou een zogenaamde ‘grijze lijst’ kunnen zijn: een lijst met personen die door notarissen zijn geweigerd, omdat ze -bijvoorbeeld- verzochten om diensten die in strijd met de wet zijn. Dergelijke lijsten kennen we in het notariaat niet, maar ze kunnen -in theorie- wel helpen om verdachte transacties beter op te sporen en te voorkomen. Natuurlijk moeten hier dan heel strikte waarborgen en criteria aan verbonden zijn. Een notaris weigert niet zomaar dienst, dus als iemand op zo’n lijst terechtkomt, is daar een goede reden voor.
Als notariaat moeten we altijd kijken naar het doel: hoe zorgen we ervoor dat we witwassen en andere misstanden tegengaan, zonder dat we onnodig gegevens van cliënten verzamelen? Zo’n mogelijke grijze lijst zou dan ook geen breed sleepnet moeten worden. In de juiste vorm en met de juiste inhoud zou het een effectief hulpmiddel kunnen zijn waarmee we onze poortwachtersrol beter kunnen vervullen. Met de juiste waarborgen kunnen we een goede balans vinden tussen privacy en veiligheid.
Het notariaat neemt zijn verantwoordelijkheid serieus. We blijven in gesprek over verbeteringen en zoeken naar manieren om de Wwft en AVG in de praktijk zo goed mogelijk te combineren. Want een veilig en transparant financieel systeem, daar staan we allemaal achter!
(Deze tekst is een bewerking van het oorspronkelijke artikel van Jasper Enklaar, zoals verschenen op knb.nl.)
