Een dierbare is overleden en je hebt recht op een erfenis. Dan is het goed om te weten wie de erfgenamen zijn aan wie zijn vermogen (bezittingen -/- schulden) oftewel nalatenschap vererft, welke belastingregels gelden en wat de regels zijn voor het accepteren of weigeren van een erfenis. Dat leggen wij hier uit.
Een familielid overlijdt en heeft geen testament? Dan bepaalt het wettelijk erfrecht wie de erfgenamen zijn. Het erfrecht verdeelt de erfgenamen in vier groepen.
Als er erfgenamen in de eerste groep zijn, dan erven zij. Zijn die er niet, dan gaat de erfenis naar de tweede groep. Als ook daar niemand is, komt de derde groep in aanmerking. Wanneer er in de derde groep geen erfgenamen zijn, wordt de vierde groep de rechtmatige erfgenaam.
Zijn er in geen enkele groep erfgenamen te vinden? Dan vervalt de erfenis aan de Staat.
Als erfgenaam heb je de keuze of en zo ja hoe je de erfenis aanvaardt. Er zijn drie verschillende keuzeopties: zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden en verwerpen.
Kies je voor zuivere aanvaarding van de nalatenschap? Dan kies je voor het accepteren van de volledige erfenis. Samen met eventuele andere erfgenamenerf je alle bezittingen en schulden van erflater. Ook wanneer de schulden hoger zijn dan de baten. Ofwel je bent aansprakelijk voor de schulden. Dit kan je ook doen als je als erfgenaam gedraagt en daarom al handelingen verricht. Alleen als sprake is van een onverwachte schuld kun je de rechter vragen om te kiezen voor Optie 2.
Kies je voor beneficiaire aanvaarding van de nalatenschap? Dan kies je voor het accepteren van de erfenis onder voorwaarde van boedelbeschrijving. Dit betekent, dat je als erfgenaam niet met je eigen vermogen aansprakelijk bent voor de schulden in de nalatenschap. Je erft alleen bij een positief saldo. Alle schulden uit de erfenis worden met het vermogen uit de erfenis betaald. Je eigen vermogen wordt hierin niet meegenomen. Bij het beneficiair aanvaarden van de nalatenschap moet je een verklaring afleggen bij de rechtbank. Deze leg je af bij de rechtbank van de laatste woonplaats van de overledene.
Verwerp je een erfenis? Dan kies je ervoor om volledig afstand te doen van de erfenis. Je ontvangt niets uit de nalatenschap, ook geen persoonlijke spullen, zoals fotoboeken of brieven. Daarnaast ben je ook niet aansprakelijk voor eventuele schulden. Je bent verder niet betrokken bij de afwikkeling van de nalatenschap. Maar wie krijgt dan de erfenis als je verwerpt? Ook dit zal via de rechtbank geregeld moeten worden. Het griffierecht is dan van toepassing.
Als je een erfenis ontvangt, krijg je te maken met belastingregels die bepalen of en zo ja hoeveel erfbelasting je moet betalen. De hoogte van de erfbelasting hangt af van de waarde van de erfenis en je relatie tot de overledene. Er gelden vrijstellingen en belastingtarieven die per situatie verschillen. Lees in deze blog hoe je erfbelasting kunt besparen.
(Beneficiaire) aanvaardingen verwerping hebben zo hun eigen voor- en nadelen. Het is dan ook lastig om een keuze te maken. Elke erfgenaam maakt zijn eigen individuele keuze. De ene erfgenaam kan zuiver aanvaarden, de andere erfgenaam kan beneficiair aanvaarden en weer een andere erfgenaam kan verwerpen. Neem gerust contact met ons op. De specialisten van Het Notarieel kunnen jou goed begeleiden. Zij leggen in duidelijke en heldere taal uit welke mogelijkheden je hebt.
Hieronder staan de antwoorden op veel gestelde vragen over erfenis en nalatenschap.
Je kunt het Centraal Testamentenregister (CTR) raadplegen als er iemand in jouw familie is overleden. Het CTR geeft dan aan of er een testament aanwezig is. En welke notaris dit dan in zijn of haar beheer heeft. In het register staat verder geen inhoudelijke informatie over wat er in het testament staat, hoe groot de erfenis is of wie de erfgenamen zijn.
In een testament kun je bepalen wat er gebeurt met je vermogen (bezittingen en schulden) na je overlijden. Hierin kun je ook vastleggen wie er voor de kinderen zorgt als beide ouders overlijden (voogdij).
In een verklaring van erfrecht staat wie de erfgenamen zijn. Met deze verklaring tonen de erfgenamen aan dat zij recht hebben op de banktegoeden en alle andere eigendommen van de overledene. De bank geeft aan of en zo ja wanneer je deze nodig hebt. Een notaris kan op verzoek een verklaring van erfrecht opmaken. Lees hier meer over verklaring van erfrecht.
